طراحی گرافیک چیست؟! این سوالی است که برای شما که شروع به خواندن این مقاله کردید و بسیاری از افرادی که با این واژه برای اولین بار برخورد میکنند یا قصد ورود به این حوزه را دارند، مطرح میشود. زمانی که حرف از طراحی گرافیک یا طراح گرافیک میشود اشخاص تصورات متفاوتی دارند، برخی فکر میکنند طراح گرافیک یک کاغذ و قلم در دست دارد و نقاشی میکند، برخی فکر میکنند طراح گرافیک کل زندگیش را فقط در یک اتاق تاریک میگذراند، و برخی دیگر گرافیک برایشان کاملا گنگ و ناشناخته است و هیچ تصوری از گرافیک ندارند! این تصورات و برخوردها برای طراحان گرافیک یک موضوع بدیهی و کاملاً عادی هست! 🙂
من در این مقاله سعی میکنم به بررسی طراحی گرافیک از جنبههای مختلف مثل مبانی و مفاهیم، مشاغل، ابزارها، مسیر تحصیلی و شغلی در رشته گرافیک و شرایط طراحی گرافیک در حال حاضر و آینده این حرفه با توجه به تکنولوژیهای جدید مثل هوشمصنوعی بپردازم.
طراحی گرافیک چیست؟
طراحی گرافیک فرآیند ایجاد ارتباط بصری و انتقال اطلاعات با استفاده از عناصر مختلف متنی و بصری مثل تصویر، رنگ و غیره، به زبان ساده و قابل درک است. طراحی گرافیک اصطلاحی عامیانه برای هنر و حرفهای تشکیل شده از تصویرسازی، طراحی حروف، هنرهای دیجیتال، عکاسی و چاپ به منظور ارائه اطلاعات، راهنمایی، آموزش یا اهداف مختلف تبلیغاتی است. در بسیاری از چیزهایی که امروزه در اطراف ما هست ایدههای نهفته و آشکاری وجود دارد که با استفاده از طراحی گرافیک تولید شدهاند. طراحان گرافیک تلاش میکنند در حین ایجاد ارتباط بصری و انتقال درست اطلاعات، با خلاقیت و تفکری که دارند فضای زیباتری را در زندگی امروزی فراهم سازند.
در عبارتی مختصر میتوان گفت: طراحی گرافیک انتقال بصری مفاهیم و اطلاعات از طریق ایجاد درست و تأمل شدۀ تصاویر است.
طراحی گرافیک به شرکتها کمک میکند تبلیغ و فروش محصولات را از طریق تبلیغات انجام دهد، یا اشخاص حقیقی و حقوقی از گرافیک برای انتقال اطلاعات و برای توسعه هویت برند خود، استفاده میکند. در بیانی دیگر طراحی گرافیکی به تولید کننده کمک میکند تا با مصرفکننده ارتباط بهتر و موثرتری را برقرار کند.
ریشه کلمه طراحی گرافیک و معادل انگلیسی آن چیست؟
در بسیاری از منابع و مقالات، گرافیک به عنوان کلمهای با ریشه یونانی معرفی شده است که از گرافیکوس Graphikos گرفته شده است. بر همین مبنا به نمایشی بصری روی یک سطح، گرافیک گفته میشود. معادل انگلیسی طراحی گرافیک Graphic Design است و به طراح گرافیک Graphic Designer گفته میشود.
طراح گرافیک کیست؟
طراح گرافیک یک مسئله حل کن خلاق است که با استفاده از هنر، مطالعه، تمرین و کسب تجربه با استفاده از ابزارهایی که در دست دارد به ایجاد تصاویر بصری میپردازد. طراحان گرافیک برای انتقال ایدهها و افکار خود در قالب بصری و ایجاد ادراک و اطلاعرسانی به مخاطبان کار میکنند. طراحان گرافیک را میتوانیم به دو دسته تقسیم کنیم، طراح گرافیکی که بر اساس خواسته و علایق خود به ایجاد تصاویر بصری میپردازد و طراح گرافیکی که بنا بر شغلی که در یک شرکت دارد یا به صورت فریلنسری فعالیت میکند و بر اساس خواسته کارفرما به طراحی مشغول است.
طراحی گرافیک یک صنعت بزرگ است و بر اساس گسترهی بزرگ این حرفه، یک طراح گرافیک بر اساس تخصص و تجربهای که دارد، میتواند تولیدات بصری متنوعی را ارائه دهد که در ادامه به آنها خواهیم پرداخت. مشاغل و حوزهی فعالیتی که طراح گرافیک انتخاب میکند کاملا بستگی به علایق، اهداف، تجربه و دیگر موارد شخصی او دارد. به طور کلی طراحان گرافیک جزو هنرمندان در نظر گرفته میشوند.
مبانی و مفاهیم طراحی گرافیک
طراحی گرافیک حرفه و هنری پیچیده و در عین حال هیجانانگیز است که از شناخت و آگاهی به موضوعات مختلف، همراه با استفاده صحیح و به جا از آنها تشکیل شده است. ابتداییترین مواردی که یک طراح گرافیک باید با آنها آشنا شود، شناخت عناصر و مفاهیم اولیه بصری است که در همه هنرهای تجسمی نیز کاربرد دارد. طراح گرافیک با استفاده از عناصر بصری، طرح را ایجاد میکند و با رعایت اصولی که در مفاهیم اولیه بصری یاد میگیرد، ترکیببندی جذابی را در طرح ایجاد میکند.
مبانی، مفاهیم و عناصر اولیه گرافیک شامل موارد زیر میشود:
- عناصر اولیه بصری: نقطه، خط، شکل، سطح، رنگ، بافت، حجم و …
- مفاهیم اولیه بصری: تعادل، تضاد، ریتم، تناسب، تاکید، حرکت (جنبش) و …
- مبانی تئوریک و روانشناختی رنگها
شناخت عناصر اولیه، مفاهیم اولیه، تئوری رنگ و روانشناسی رنگها، اساساً مجموعهای از دستورالعملها هستند که به طراح گرافیک کمک میکند مسیری روشن و آگاهانه در طراحی گرافیک داشته باشد. طراح خوب ابتدا باید این اصول را درک کند، سپس در هر پروژه برای مقاصد شخصی یا تجاری از آنها استفاده کند. (به هر یک از این موارد در مقالههای جداگانه پرداختم، میتونید مطالعه کنید)
مشاغل طراحی گرافیک – طراح گرافیک چه کار میکند؟
در حرفه طراحی گرافیک کارهایی که یک طراح میتواند انجام دهد شامل موارد مختلف و بسیار متنوعی میشود و طراحی گرافیک به نوعی فرصتها و گزینههای متنوعی را برای افراد با هر علاقهای ارائه میدهد. اگر شما هم قصد دارید در حرفه طراحی گرافیک فعالیت کنید، میتوانید روی چندین حوزه یا زمینه مختلف کار کنید یا فقط در یک زمینه که دوست دارید تخصص داشته باشید فعالیت کنید.
به طور کلی میتوان گفت طراحی گرافیک شامل طراحی هنری و طراحی بصری رسانههای دیجیتال و چاپی میشود که هر کدام از این موارد محصولات و تولیدات متنوع مربوط به خود را دارند. برای مثال میتوان گفت طراح گرافیک میتواند بر اساس تخصصی که دارد کارهایی مثل طراحی پوسترهای هنری و تبلیغاتی، طراحی Ui و Ux وب سایت، طراحی و صفحه آرایی کتاب و نشریات، طراحی لوگو، طراحی علائم، طراحی بروشور و کاتالوگ، طراحی بستهبندی و برچسب محصول، طراحی برندینگ و برندبوک، طراحی اوراق اداری و هویت بصری، تصویرسازی، طراحی رابطهای نرمافزاری و بسیاری از موارد دیگر را انجام دهد.
دستهبندی مشاغل طراحی گرافیک بر اساس نوع رسانه
اگر بخواهیم بر اساس نوع رسانه، کارهایی که طراح گرافیک میتواند انجام دهد را دستهبندی کنیم، این وظایف به صورت زیر خواهد بود.
- خدمات طراحی گرافیک در رسانههای دیجیتال و الکترونیک: طراحی رابطهای کاربری وبسایت و نرمافزار، طراحی لوگو، طراحی پوستر، طراحی کتاب و نشریات الکترونیک، طراحی کاتالوگ و بروشورهای دیجیتال، طراحی اینفوگرافیک، طراحی پرزنتیشن، موشن گرافیک، ادیتور و ویرایش فیلم، طراحی تبلیغاتی آنلاین، لوگو موشن، طراحی پست شبکههای اجتماعی، طراحی برندینگ و هویت بصری، تصویرسازی دیجیتال، طراحی کاراکتر، طراحی علائم و آیکون، معرفی محصول و …
- خدمات طراحی گرافیک در رسانههای چاپی: طراحی لوگو، طراحی هویت بصری، طراحی اوراق اداری، طراحی پوستر، طراحی بروشور و کاتالوگ، طراحی کتاب و نشریات مختلف، طراحی بستهبندی، طراحی لیبل، تصویرسازی، طراحی علائم و تابلوهای راهنما، طراحی پیکتوگرام، طراحی بیلبورد و بنر، طراحی فرمهای مختلف، طراحی رزومه و پروپوزال، طراحی تقویم و سررسید، طراحی دفاتر آموزشی و دفترچه یادداشت، طراحی هدایای تبلیغاتی، طراحی گواهینامههای آموزشی، طراحی کاراکتر و …
مهارتها و ابزارهای طراحی گرافیک
مهارتهای طراح گرافیک
یک طراح گرافیک حرفهای باید مهارتهای مختلفی داشته باشد تا در کار و مسیر شغلی خود به موفقیت دست پیدا کند. باشد. من در اینجا این مهارتهای اساسی را در دو دستهبندی تقسیم و بیان میکنم: ۱) مهارتهای تخصصی حوزه گرافیک؛ ۲)مهارتهای مکمل
مهارتهای تخصصی طراحی گرافیک
به طور کلی مهارتهای اساسی و تخصصی طراحی گرافیک که طراح باید داشته باشد شامل موارد زیر میشود، اما بسته به زمینه فعالیت طراح گرافیک، برخی از این موارد مورد نیاز نمیباشد، اما دانش و آگاهی به همه آنها مفید است.
- تسلط به مبانی و مفاهیم اولیه بصری: این موضوع جز مواردی هست که هر طراح گرافیکی باید به آنها آگاه باشد. مواردی مثل شناخت عناصر و مفاهیم بصری، رنگشناسی، اصول ترکیببندی و …
- خلاقیت: داشتن خلاقیت لازمه یک طراح گرافیک خوب و حرفهای است.
- مهارت طراحی دستی (اسکچ یا اسکیس زدن): معمولا طراحانی که مهارت دستی خوبی دارند در کنار تسلط به مهارتهای دیگر میتوانند نتایج بهتری را به دست بیاورند. البته هیچ الزام و بایدی در این خصوص وجود ندارد.
- مهارت تصویرسازی: بسته به زمینه فعالیتی طراح گرافیک، داشتن این مهارت میتواند بسیار مهم باشد. البته در بیشتر زمینههای طراحی گرافیک مهارت تصویرسازی بسیار مفید و کاربردی است.
- مهارت تایپوگرافی دستی یا دیجیتال: تایپوگرافی در هر پروژهای اهمیت ویژهای دارد، مخصوصا در زبان فارسی که تایپوگرافی نقش پر رنگی در طراحی گرافیک ایفا میکند.
- مهارت صفحه آرایی: صفحهآرایی مهارتی است که اگر طراح کاملا به آن مسلط باشد نه تنها بسیاری از پروژههای متنوع فرهنگی و تبلیغاتی را میتواند انجام دهد، بلکه باعث بهبود عملکرد طراح، در دیگر زمینههای طراحی گرافیک میشود.
- مهارت نرمافزاری: بر اساس زمینه و نوع فعالیت، طراح گرافیک باید تسلط کافی به نرمافزارهای کامپیوتریِ مرتبط را داشته باشد.
- مهارت چاپی: دانش و آگاهی از فرآیند چاپ، باعث میشود هم اجرای پروژه به بهترین نحو انجام شود و هم در صورت تسلط کافی به چاپ، طراح ایدههای خلاقانه و مبتکرانهای را ارائه دهد.
- برندینگ: دانش برندینگ برای هر کسی که با کسب و کارها سر کار دارد لازم است، چه برسد به کسی که خودش در پروسه برندینگ دخیل است.
- مهارت ارائه و تحویل کار: ارائه خوب همیشه باعث موفقیت در هر کاری هست و معمولا طراحان گرافیکی که ارائه خوبی دارند، خود را بهتر معرفی میکنند و دیگران را جذب میکنند.
مهارتهای مکمل طراحی گرافیک
در کنار مهارتهای تخصصی طراحی گرافیک، مهارتهای دیگری نیز وجود دارد که داشتن هر یک از آنها برای طراح گرافیک حرفهای و موفق میتواند بسیار مفید باشد.
- مدیریت زمان
- حل مسئله
- فنبیان
- مهارت ارتباطی
- مهارت شبکهسازی
- دیجیتال مارکتینگ
- مسئولیتپذیری
- انجام کار تیمی
ابزارهای طراحی گرافیک
در ابتداییترین حالت یک طراح گرافیک با یک سیستم کامپیوتری خوب میتواند بسیاری از کارها و پروژههای طراحی گرافیک را انجام دهد. اما ابزارهای دیگری نیز وجود دارد که داشتن آنها میتواند در بالا بردن کیفیت و اجرای حرفهایتر طرحها مفید باشد.
- لپتاپ یا سیستم کامپیوتری قوی و پر سرعت – به همراه نرمافزارهای گرافیکی تخصصی
- دوربین عکاسی و تجهیزات نورپردازی
- قلم نوری دیجیتال – مانتیتور طراحی دیجیتال
- میز و صندلی مناسب (ارگونومیک)
- ابزار و وسایل طراحی و نقاشی دستی
- ابزارهای انتخاب رنگ – مثل سایتهای انتخاب رنگ یا کتابچه رنگ Pantone
- ابزارهای مدیرت پروژه و مدیریت زمان
رشته تحصیلی گرافیک – مسیر آموزشی و شغلی
رشته گرافیک جزو گروه آموزشی هنر و زیر شاخه هنرهای تجسمی است. این رشته را میتوانید از هنرستان شروع و تا مقاطع مختلف دانشگاهی ادامه دهید. رشته گرافیک در مقطع کارشناسی و بالاتر دارای گرایشهای مختلفی مثل پوستر و نشانه، گرافیک محیطی و تزئینی، تصویرسازی و چاپ و بستهبندی میباشد.
اگر قصد ورود به رشته گرافیک را دارید بهتر است برخی از این خصوصیات را داشته باشید: علاقه به هنر و خلق تصاویر، خلاقیت و نوآوری، استعداد در نقاشی و طراحی، علاقهمند به کار با کامپیوتر و فضای دیجیتال، هوش هندسی، جزئینگری، علاقهمند به یادگیری حوزههای مختلف، پشتکار در انجام کار، درک نیازهای بازار و مخاطب، مسئولیتپذیری و غیره.
مسیر آموزشی و یادگیری طراحی گرافیک
برای یادگیری گرافیک کافیست که واقعا علاقهمند و پیگیر یادگیری باشید، چه در حال تحصیل در این رشته باشید چه قصد داشته باشید به صورت تجربی این حرفه را یاد بگیرید. فقط نیاز هست به مواردی که در بخش “مهارتهای تخصصی طراحی گرافیک” بیان شد بپردازید و این مهارتها را به خوبی یاد بگیرد. (دررابطه با این موضوع در مقاله «نقشهراه طراح گرافیک حرفهای» توضیحات کامل را بیان کردم)
مسیر شغلی و بازار کار طراحی گرافیک
اولین و بهترین گام در شروع هر کاری، یادگیری و کسب تجربه هست. پیشنهاد میکنم در شروع کار این کارها را انجام دهید: ۱) زیر نظر افراد باتجربه که سابقه فعالیت در این حوزه را دارند شروع به کار کنید. ۲) زیر نظر افرادی که سابقه فعالیتی خوب و موثری در حوزه گرافیک دارند یا داشتهاند آموزش ببینید، بعد از آموزش دیدن شروع به تولید نمونهکارها و آنها را به اشتراک بگذارید تا خود را به بازار کار و مشتریان آیندهتان معرفی کنید.
در مورد بازار کار طراحی گرافیک، با توجه به گستره فعالیتی طراح گرافیک و مشاغلی که قبلتر بیان شد، طراحی گرافیک همیشه میتواند بازارخوبی داشته باشد و درآمد خوبی را برای متخصصان این رشته به همراه داشته باشد.
یک نکته را همیشه به یاد داشته باشید، طبق تجربهی من همیشه برای کار خوب مشتری وجود دارد. پس همیشه تلاش کنید سطح کیفی کار خود را افزایش دهید.
هوش مصنوعی و آینده طراحی گرافیک
با پیشرفتهای تکنولوژی مشاغل جدید طراحی گرافیک نیز ظهور پیدا کرده است و نسبت به سالهای گذشته زمینههای مختلفی برای فعالیت طراحان گرافیک به وجود آمده است که گزینههای مختلف شغلی را در مقابل طراحان قرار داده است. در عین حال، با ظهور هوش مصنوعی (Artificial intelligence) ممکن است بسیاری از شما را دچار تردید کند یا به این فکر وا دارد که آیا شغل طراحی گرافیک برای افراد، در آینده با مشکل مواجه میشود یا نه.
پاسخ این است: هوش مصنوعی ممکن است جای طراحان ضعیف و به نوعی اجرا کار را بگیرد، اما جای طراح حرفهای خلاق و صاحبِ سبک را نمیگیرد. چون بسیاری از خدماتی که در طراحی گرافیک ارائه میشود به صورت زنجیروار به هم مرتبط هستند و براساس خواست و نیاز کارفرما به سبکهای مختلفی انجام میشود. نکتهی دیگری که وجود دارد در حال حاضر پرامپت (Prompt) نوشتن برای هوش مصنوعی برای بسیاری از طراحان گرافیک دغدغه و مشکل است، چه برسد به کارفرمایی که هیچ تصوری از طراحی که قرار هست انجام شود ندارد!
همچنین درتحقیقات جهانی که در مورد رشد و نزول مشاغل مختلف انجام میشود، برای شغل طراحی گرافیک در سطح حرفهای، در ۱۰ سال آینده روند رو به رشدی را پیشبینی کردهاند؛ البته هیچکس از آینده خبر ندارد! 😉
ممنون از مقاله مفیدتون آقای منتظری
ممنون از لطف شما